อาการผื่นคันตามตัว หรือผื่นขึ้นตามตัวเป็นกลุ่มอาการทางผิวหนังที่พบได้บ่อย และมักนำไปสู่การแกะ เกา จนผิวหนังระคายเคือง ผู้ที่มีอาการคันอาจมีผื่นผิวหนังร่วมด้วยหรือไม่ก็ได้ แต่ในคนที่มีผิวแพ้ง่าย บอบบางจะไวต่อการระคายเคืองเป็นพิเศษ จากการสัมผัส หรือต้องเผชิญปัจจัยกระตุ้นต่างๆ อาการคันอาจเป็นเพียงเฉพาะที่หรือเป็นทั่วทั้งตัว และอาจส่งผลเสียต่อคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยได้ เช่น ทำให้เสียสมาธิ รบกวนการทำงาน การนอน หรือส่งผลกระทบทางด้านจิตใจ นอกจากนี้ หากมีการแกะ เกาผิวหนังที่เดิมซ้ำๆ อาจทำให้เกิดการติดเชื้อแบคทีเรียแทรกซ้อนบริเวณผิวหนังตามมาได้ด้วย
ผื่นคัน คืออะไร
ผื่นคัน คือ อาการของผิวหนังที่ระคายเคือง มีลักษณะเป็นผื่นแดง ลอกเป็นขุย และรู้สึกคันตามร่างกาย ผื่นคันสามารถเกิดขึ้นได้หลายประการ ขึ้นอยู่กับลักษณะ ตำแหน่ง และปัจจัยอื่นๆ
อาการคันตามผิวหนัง และผื่นขึ้นตามตัว
- มีตุ่มแดงหรือผื่นแดงขึ้นตามร่างกาย
- อาจมีรอยแดงเป็นดวงหรือเป็นปื้น
- อาการคันยุบยิบตามร่างกาย โดยไม่ทราบสาเหตุที่แท้จริง
- ผิวแห้งคัน ยิ่งเกาผิวยิ่งลอกเป็นขุยหรือเป็นแผ่นออกมา
- มีอาการคันมากขึ้นเมื่อเจออากาศแห้ง หรืออากาศร้อน
- มีอาการคันผิวหนังตามจุดต่างๆบนร่างกายมานานกว่า 2 สัปดาห์
สาเหตุของการคัน มีผื่นขึ้นตามตัว
คันตามตัว มีผื่นคันขึ้นตามตัว อาจมีที่มาจากสาเหตุแตกต่างกัน การสังเกตอาการผื่นคันตามตัวที่เกิดขึ้นว่าเป็นอาการคันของผื่นประเภทไหน จะช่วยให้ได้รับการดูแลรักษาอย่างถูกวิธี ดังนี้
ประเภทของผื่นขึ้นตามตัว
ประเภทผื่น |
สาเหตุ |
การดูแลรักษา |
ผื่นคันทั่วไป มักเกิดจากสาเหตุที่ไม่รุนแรง อย่าง ผิวแห้ง อากาศร้อน อากาศแห้ง การเสียดสี การสัมผัสสารระคายเคือง สามารถหายเองได้ภายในเวลาไม่กี่วัน |
ใช้โลชั่นทาตามร่างกายเพื่อบรรเทาอาการคันจากผื่นขึ้นที่ตัวเบื้องต้นได้ |
|
ผื่นภูมิแพ้ผิวหนัง ส่วนใหญ่จะเกิดขึ้นในเด็ก แต่ก็สามารถเกิดขึ้นได้ทุกวัย และมักเกิดร่วมกับอาการภูมิแพ้อื่นๆ รวมถึงการสัมผัส ฝุ่นและมลภาวะด้วย รวมไปถึง - ระดับฮอร์โมนแปรปรวน - ภูมิคุ้มกันของร่างกายบกพร่อง - ปล่อยให้ผิวแห้งนานเกินไป |
- อาบน้ำล้างเหงื่อหรือฝุ่นออก - ใช้สบู่อ่อนๆ ไม่มีน้ำหอม ไม่ใส่สารกันเสีย เหมาะกับผิวบอบบาง แพ้ง่าย - หลีกเลี่ยงการใส่เสื้อผ้ารัดรูป เพราะจะยิ่งทำให้เกิดการเสียดสี กระตุ้นให้เกิดการแพ้มีผื่นขึ้นตามตัวและคันมากขึ้น - ทาโลชั่นหลังอาบน้ำทุกครั้ง เลือกโลชั่นที่ไม่มีน้ำหอมหรือสารเคมี ไม่ควรใช้โลชั่นประเภทไวท์เทนนิ่ง เพราะมีกรดผลไม้ ยิ่งทายิ่งระคาย - กินยาแก้แพ้กลุ่มแอนตี้ฮีสตามีน |
|
ผื่นลมพิษ เกิดจากการตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกัน มักเกิดจากอาหาร ยา การติดเชื้อ หรือแมลงสัตว์กัดต่อย ผื่นลมพิษมักเกิดขึ้นฉับพลันและหายได้เองภายใน 24 ชั่วโมง หากรุนแรงต้องรีบปรึกษาแพทย์ |
- หลีกเลี่ยงสาเหตุที่ทำให้เกิดผื่นลมพิษ - หมั่นสังเกตอาการผิดปกติ ไม่รับประทานหรือสัมผัสสารก่อภูมิแพ้นั้นๆ - ใช้ยาต้านฮีสตามีนหรือยาแก้แพ้ชนิดที่ไม่ง่วง เพื่อหลีกเลี่ยงผลข้างเคียงที่จะเกิดขึ้น - ดูแลผิวไม่ให้ผิวแห้งตึงจนเกินไป หมั่นทาครีมหรือโลชั่นที่ปราศจากน้ำหอม เพื่อลดความไวของผิวหนัง - ใช้คาลาไมน์ทาบริเวณผื่นลมพิษเพื่อช่วยลดอาการคัน - ไม่แกะ เกา ขีดข่วนผิวหนัง เพราะอาจทำให้เกิดผิวหนังอักเสบได้ - ผู้ที่เสี่ยงมีอาการแพ้หรือต้องการทราบความเสี่ยงในการแพ้สารใดๆ อาจป้องกันได้โดยเข้ารับการตรวจหาสารก่อภูมิแพ้ที่เป็นอันตรายต่อร่างกายได้ |
|
ผื่นแพ้สัมผัส |
ผื่นแพ้สัมผัส เกิดจากการสัมผัสสารที่ก่อให้เกิดการแพ้และระคายเคืองหรือสารก่อภูมิแพ้ อย่าง สบู่ น้ำหอม โลหะ ยาง มักเกิดขึ้นบริเวณที่สัมผัสกับสารระคายเคืองหรือสารก่อภูมิแพ้ |
- สังเกตว่าเกิดผื่นแพ้หลังจากสัมผัสสิ่งใด และหลีกเลี่ยงสารที่ก่อให้เกิดอาการผื่นแพ้สัมผัส - เลือกใช้ผลิตภัณฑ์จากธรรมชาติที่ไม่ผสมสี น้ำหอม และสารเคมี เพื่อป้องกันการระคายเคือง ไม่ให้เกิดอาการแพ้ที่อาจเพิ่มมากขึ้น - ดูแลผิวบริเวณที่เป็นผื่นแพ้ ทาครีมหรือโลชั่นที่เหมาะสำหรับผิวแพ้ง่ายให้ผิวชุ่มชื้น ไม่แห้งคัน - ใช้ยากลุ่มสเตียรอยด์ หากมีอาการคันร่วมด้วย สามารถรับประทานยาแก้แพ้ร่วมได้ - หากอาการยังไม่ดีขึ้น ควรเข้าพบแพทย์ผิวหนังเพื่อรักษาได้ทันท่วงที |
สิ่งที่กระตุ้นให้ผื่นคันกำเริบหรือเกิดผื่นขึ้นตามตัว
- ฝุ่นและมลภาวะ เมื่อเราเจอกับฝุ่นละออง หรือไรฝุ่นที่อยู่รอบตัวเรา สิ่งนี้อาจทำให้ผื่นขึ้นตามตัว หรือมีอาการคันตามร่างกายของเรายิ่งกำเริบมากยิ่งขึ้นได้
- อากาศและฤดูกาล ในช่วงอากาศหนาว และอากาศร้อนเป็นปัจจัยหนึ่งที่ทำให้อาการผื่นขึ้นตามตัว และมีอาการคันของเรากำเริบได้ อย่างในหน้าหนาวเพราะความชื้นในอากาศต่ำ อากาศที่เย็นขึ้นและแห้งอาจทำให้เกิดอาการคันตามร่างกาย และในช่วงหน้าร้อน อากาศที่ร้อนทำให้เหงื่อออกมาตามซอกร่างกายจนทำให้เกิดอาการคันผื่นขึ้นตามตัวในบริเวณที่เกา
- แพ้อาหารบางชนิด ภูมิแพ้อาหารเป็นปฎิกิริยาของระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย เมื่อเราทานอาหารที่เรามีอาการแพ้อาจจะทำให้เกิดอาการคันตามร่างกายมากขึ้น อาหารที่มักทำให้เกิดอาการแพ้ได้แก่ สัตว์ทะเล กุ้ง ปู ถั่วต่างๆ นมวัว ปลา ไข่ไก่ เป็นต้น
- เครื่องนุ่งห่มและเสื้อผ้าที่เราสวมใส่ เสื้อผ้าที่เราสวมใส่อาจทำให้เราแพ้ได้หรือที่เรียกว่า ผื่นแพ้เสื้อผ้า ซึ่งอาจเกิดจากร่างกายได้สัมผัสกับเส้นใยผ้าบางชนิด และทำให้เราเกิดความระคายเคือง หรืออาจเกิดจากสารเคมีของผงซักฟอกและน้ำปรับผ้านุ่มที่เราใช้ อาจเป็นปัจจัยหนึ่งทำให้ผื่นขึ้นตามตัว หรือผื่นคันกำเริบขึ้นได้
บริเวณที่มักเกิดผื่นคัน
- ใบหน้า
- ลำตัว
- แขน
- ขา
- ข้อพับต่างๆ
- มือ
- เท้า
การรักษาเบื้องต้นของอาการคันตามผิวหนัง
อาการผื่นขึ้นตามตัว หรือผื่นคันตามร่างกายอาจมีสาเหตุหรือปัจจัยกระตุ้นได้หลายประการ สิ่งสำคัญคือการหาสาเหตุให้พบเพื่อลดความเสี่ยงและสามารถดูแลรักษาได้อย่างถูกวิธี สำหรับปัญหาอาการคันที่ไม่รุนแรง หรือมีสาเหตุจากปัญหาผิวแห้ง เราสามารถดูแลเบื้องต้นได้ด้วยการใช้ผลิตภัณฑ์ที่เน้นให้ความชุ่มชื้นกับผิว ผลิตภัณฑ์สำหรับผิวแห้ง แดง คัน จากยูเซอรินที่ขอแนะนำ คือ
1. Omega Balm
เหมาะสำหรับ : เหมาะกับผู้ที่มีผิวแห้งมาก คันตามผิวหนัง
เนื้อสัมผัส : บาล์มชนิดน้ำมัน เนื้อบางเบา ไม่ทิ้งความมันเหนอะหนะ
คุณสมบัติ : บาล์มบำรุงผิวหน้าและผิวกาย มีส่วนผสมของสารสกัดจากธรรมชาติ ไขมันจำเป็นในชั้นผิวหนังและ Shea Butter คอยเติมความชุ่มชื้นกลับคืนสู่ผิว ช่วยฟื้นบำรุงผิวแห้ง คันที่อ่อนแอให้กลับมาแข็งแรงขึ้น ลดปัญหาผื่นขึ้นตามตัวและอาการคันตามผิวหนัง ปรับสภาพผิวให้ผิวเนียนนุ่มขึ้น
2. Omega Soothing Cream
เหมาะสำหรับ : ผู้มีปัญหาผื่นคันตามตัวและใบหน้า หรือผิวแห้ง แดง คัน หรือผดผื่นที่มีแนวโน้มเป็นผื่นภูมิแพ้และสามารถใช้งานกับผิวเด็กเล็กได้
เนื้อสัมผัส : เป็นเนื้อครีม เบาบาง เกลี่ยง่าย ซึมลงสู่ผิวได้รวดเร็ว
คุณสมบัติ : มีสารสกัดจากธรรมชาติ เซราไมด์, โอเมก้า และ 3&6 Fatty Acids ไขมันจำเป็นในชั้นผิวที่ช่วยให้ความชุ่มชื้นและฟื้นบำรุงให้เกราะปกป้องผิวแข็งแรงขึ้น ทำงานร่วมกับ ลิโคชาลโคน เอ ช่วยลดปัญหาผื่นขึ้นตามตัว ผิวแดง คัน หรือการระคายเคืองที่เกิดจากผิวแห้ง ปราศจากพาราเบน น้ำหอม สี และสารที่อาจก่อให้เกิดการระคายเคืองต่อผิว
การทำความสะอาดผิวกายเป็นอีกหนึ่งจุดเปลี่ยนสำคัญที่ช่วยดูแลให้เกราะปกป้องผิวแข็งแรงและสุขภาพดีขึ้นได้ เนื่องจากอาการผื่นคันตามตัวหรือปัญหาผิวแห้งกร้านนั้นมีความสัมพันธ์กับระดับความชุ่มชื้นในผิว หากผิวสูญเสียความชุ่มชื้นหรือสมดุลในผิวแล้วก็จะยิ่งเพิ่มโอกาสการเป็นผื่นคันซ้ำซ้อนและผื่นขึ้นตามตัว หรือปัญหาผิวแห้งที่รุนแรงขึ้น ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดผิวกายจำเป็นต้องมีคุณสมบัติในการชำระล้างสิ่งสกปรกได้อย่างดี และช่วยไม่ให้ผิวสูญเสียความชุ่มชื้นออกไป หากมีการเลือกผลิตภัณฑ์อย่างเหมาะสม ใช้งานควบคู่กันจะเป็นการเพิ่มประสิทธิภาพการดูแลผิวแห้งคันได้ดีมากยิ่งขึ้น
อาการคันตามผิวหนังจนเกิดเป็นผื่นขึ้นตามตัวชนิดต่างๆ เหล่านี้สามารถดีขึ้นและหายเป็นปกติได้ หากสามารถหาสาเหตุของอาการผื่นคันตามผิวหนัง จะทำให้ทำการรักษา ผู้ที่มีอาการคันผิวหนังจึงควรหลีกเลี่ยงสถานที่และสิ่งกระตุ้นต่างๆ ที่ทำให้เกิดอาการแพ้ พร้อมดูแลรักษาผิวหนังด้วยการเติมความชุ่มชื้นแก่ผิว เสริมเกราะปกป้องผิวให้แข็งแรงขึ้น เท่านี้คุณก็พร้อมที่จะเผชิญกับทุกสถาการณ์ได้อย่างไรกังวล
คำถามที่พบบ่อย (2)
-
คันแบบไหนอันตราย
อาการคันสามารถเกิดขึ้นได้หลายสาเหตุ แต่อาการคันที่เกิดจากการเป็นกลาก ลมพิษ อีสุกอีใส เริม โรคสะเก็ดเงิน อาจลุกลาม หรือติดเชื้อได้ควรไปพบแพทย์เพื่อรับการรักษาที่เหมาะสมของแต่ละบุคคล
-
ทำไมอาบน้ำเสร็จแล้วคัน
อาการคันหลังอาบน้ำเสร็จสามารถเกิดขึ้นได้จากหลายปัจจัย อย่างการอาบน้ำอุ่นหรือร้อนจนเกินไปอาจทำให้ผิวแห้งจนเกิดอาการคัน รวมถึงการใช้สบู่ที่ระคายเคืองผิวหนัง อาการแพ้คลอรีน โรคผิวหนังบางชนิด แนะนำควรเลือกครีมทาผิวที่เหมาะสมทาตามร่างกายหลังการอาบน้ำ